Öğretmen Öğretim Stiline Göre Ortaokul Öğrencilerinin Beden Eğitimi Yatkınlıklarının İncelenmesi
Abstract
Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin beden eğitimi yatkınlıklarını bazı
değişkenlere ve ortaokul öğrencilerinin görüşlerine göre incelemek ve öğrencilerin beden
eğitimine yönelik tutum ve özyeterlikleri arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Araştırmada karma
yöntem kullanılmış olup, yakınsayan paralel karma yöntem deseninde tasarlanan
araştırmanın nicel bölümünde betimsel araştırma modeli; nitel bölümünde ise özel durum
çalışması yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın nicel bölümünün çalışma grubunu 2017-
2018 eğitim öğretim yılında Trabzon ili Ortahisar ilçesinde 8 farklı ortaokulda 5, 6, 7 ve 8.
sınıfta öğrenim gören 743 kız ve 734 erkek toplam 1477 öğrenci ile bu öğrencilerin beden
eğitimi derslerine giren 8 kadın ve 21 erkek toplam 29 beden eğitimi öğretmeni
oluşturmuştur. Nitel bölümün çalışma grubu ise nicel bölümde yer alan öğrenciler
içerisinden seçilen 14 kız ve 13 erkek toplam 27 öğrenciden oluşmuştur. Araştırmada
kullanılan veri toplama araçları ‘Beden Eğitimi Yatkınlık Ölçeği (Öncü, Gürbüz, Küçük-Kılıç
ve Keskin, 2015)’, ‘Öğretim Stili Ölçeği (Sarıtaş ve Süral, 2010)’ ve yarı yapılandırılmış
görüşme formudur. Nicel verilerin analizinde betimsel istatiksel yöntemler, t-testi, ANOVA
ve regresyon analizi kullanılmıştır. Nitel verilerin analizinde ise betimsel analiz
metodundan yararlanılmıştır.
Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda, araştırmanın nicel bölümünde
ortaokul öğrencilerinin beden eğitimine ilişkin tutum ve özyeterliklerinin orta seviyenin
üzerinde olduğu belirlenmiştir. Kız ve erkek katılımcıların beden eğitimine ilişkin
tutumlarının değişmediği, erkek öğrencilerin beden eğitimi dersine ilişkin özyeterliklerinin
kız öğrencilerden daha yüksek olduğu, sınıf seviyesi büyüdükçe öğrencilerin beden eğitimi
dersine ilişkin tutum ve özyeterliklerinin farklılaştığı, beden eğitimi dersleri kadın beden
eğitimi öğretmenleri tarafından yürütülen öğrencilerin beden eğitimi dersine ilişkin tutum
ve özyeterliklerinin daha yüksek olduğu ve beden eğitimi derslerini yürüten öğretmenlerin
yaşları büyüdükçe öğrencilerin beden eğitimi dersine ilişkin tutum ve özyeterliklerinin
azaldığı görülmüştür. Beden eğitimi derslerini yürüten öğretmenlerin baskın öğretim
stillerine göre öğrencilerin beden eğitimi dersine ilişkin tutum ve özyeterliklerinin
değişmediği, beden eğitimi derslerini yürüten öğretmenlerin bilgi aktarıcı öğretim stili
düzeyine ve kişisel öğretim stili düzeyine göre öğrencilerin beden eğitimi dersine ilişkin
tutum ve özyeterliklerinin değişmediği, otoriter öğretim stili düzeyi “yüksek” olan beden
IV
eğitimi öğretmenleri tarafından dersleri yürütülen öğrencilerin beden eğitimi dersine ilişkin
tutumları ve özyeterliklerinin daha düşük olduğu ve beden eğitimi dersleri rehber öğretim
stili düzeyi “orta” olan beden eğitimi öğretmenlerince yürütülen öğrencilerin beden
eğitimine ilişkin tutumlarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Ailesinde sporla ilgilenen
(sporcu, izleyici, hakem, antrenör gibi) birey bulunduğunu, okul spor takımında yer aldığını
ve bir spor kulübüne bağlı (lisanslı) olarak spor yaptığını belirten ortaokul öğrencilerinin
beden eğitimi dersine ilişkin tutum ve özyeterliklerinin daha yüksek olduğu saptanmıştır.
Ayrıca öğrencilerin beden eğitimi dersine ilişkin tutumları ile özyeterlikleri arasında pozitif
yönde orta düzeyde anlamlı bir ilişki olup, öğrencilerin beden eğitimine yönelik tutumları,
özyeterliklerini %14 oranında açıklamaktadır. Araştırmanın nitel bölümünde ortaokul
öğrencileri beden eğitimi dersinin önemli bir ders olduğunu ve verimli geçtiğini, haftalık
ders saatini yeterli bulduklarını, ders işledikleri ortamın uygun olduğunu, dersi yürüten
beden eğitimi öğretmeninin cinsiyetinin önemli olmadığını ve öğretmenin sahip olduğu
kişilik özelliklerinin derse olan tutumu etkilediğini, beden eğitimine yönelik tutumlarının
olumlu olduğunu ve derse karşı tutumlarının zamanla arttığını, beden eğitimi dersinde
yeterli olduklarını ve beden eğitimi dersinde yeterli olmanın “etkinlikleri yapabilmek”
anlamına geldiğini belirtmişlerdir. Öğrenciler ailede sporla ilgilenen (izleyici, sporcu,
antrenör, hakem gibi) birey bulunmasının beden eğitimi dersine ilişkin ilgilerini, okul spor
takımlarında yer almanın ve bir spor kulübüne bağlı olarak spor yapmanın beden eğitimi
dersine ilişkin ilgilerini ve dersteki performansı etkilediğini/etkileyeceğini belirtmişlerdir.
Collections
- Yüksek Lisans Tezleri [189]